Zikzak Kaktüs Nedir? Bakımı Nasıldır?

Yenilebilir olmasıyla beraber, kesinlikle en tuhaf görünümlü kaktüslerden biri olan zikzak kaktüs veya balık kılçığı kaktüsü veya Epiphyllum anguliger veya en doğru tabirle  Disocactus anguliger, yıllardır ortalıkta ama şimdilerde birdenbire hızlı bir şekilde büyüyor gibi görünüyor. 

Zikzak Kaktüs Fiziksel Özelliği

Genç kaktüsler küçük görünebilir, ancak zikzak kaktüsünüz sonunda oldukça büyük hale gelecektir. Büyük derken yaklaşık 60 ila 90 cm çapa ulaşacak şekilde bir büyüklükten bahsediyorum. Yine de, bu ebat bir “orkide kaktüsü” için küçüktür. Orkide kaktüsü; Epiphyllum cinsi kaktüs ve akrabaları için kullanılan ortak isimdir. Birçok orkide kaktüsünün tam 2 metre uzunluğunda ayrı dalları vardır. Zikzak kaktüsünün daha küçük boyutlu olması onu ideal bir ev bitkisi yapar.

Zikzak Kaktüs İsminin Özelliği

Eğrelti otu gibi görünen bu kaktüsün ortak adını nereden aldığı aslında belli! Kaktüsün sapları çok ilginç; yassı, sulu, derin ve sırayla dişlidirler, gövdeye zikzak bir görünüm kazandırırlar. Loblar aynı zamanda bitkinin isminin de kaynağıdır;  anguliger “açı dayanımı ” anlamına gelir. 

Zikzak Kaktüs Çimlenmesi

Zikzak kaktüsün yaprakları yalnızca çimlenme ile olur. Kısa sürede oluşan çimlenmeler kaybolurlar ve tüm sapları ele geçirir. Sapları genelde yeşildir, daha yaşlı gövdeler tabanda odunsu ve kahverengileşebilir ve bitkinin fotosentezini gerçekleştirir. Çünkü çoğu kaktüs gibi yaprakları yoktur. Pek çok insan, geniş, yassı gövdeleri yapraklarla karıştırır, ancak bu bitkinin ürettiği tek yaprak, fidelerinin ilk iki yaprağıdır (kotiledonlar) ve fidanlıktan veya çiçekçilerden bir bitki aldığınızda çoktan kaybolmuş olurlar.

Zikzak Kaktüs Kökeni

Türkiye’de bu kaktüse bakan kaç kişi olduğumuzu çok merak ediyorum. Bu bitkinin Meksika’da bir ağaçtan sarktığını hayal eder misin? Pasifik kıyısı boyunca dağlarda yaprak dökmeyen meşe ormanlarında yetişir. Bu bir epifittir. Yani ağaç dallarında, ağacın tepesine çok yakın yerlerde büyür. Dallar bitkinin tabanından dışarı doğru çıkarak aşağıya doğru yükselir, bu da onu sepet asmak için iyi bir seçim haline getirir.

Bazı bitkiler toprakta köklenmezler, başka bitkileri sadece konak olarak kullanırlar ve onlara hiç bir zarar vermeden konum ve destek sağlamak için üzerlerinde büyürler ve gelişirler. Bu şekilde süren hayatını devam ettiren bitkilere epifit bitki adı verilir.

Zikzak Kaktüs Çiçekleri

Bir zikzak kaktüs aldığınızda, genellikle kökü çeliktir, çekici ve alışılmadık şekli için satın alırsınız. Aslında gelecek harika çiçekleri görmeyiz. Kaktüs 3 yaşına geldiğinde (Epiphyllum için genç bir yaş ), genellikle sonbaharın sonlarında, bazen de sonbahardan aylar sonra ikinci kez çiçek açmaya başlayacaktır. Çiçekler, gövdenin dişlerinin dibindeki küçük areollerden (yastıklı beyaz olgudan) oluşur.

Çiçeklenme 20 cm uzunluğa kadar olan bir tüp olarak başlar ve soluk sarı veya turuncumsu dış “yaprakları” (aslında sepals) olan fincan şeklinde saf beyaz bir çiçeğe dönüşür. Yaklaşık 10 cm çapında ebatı ile diğer çoğu orkide kaktüsünden daha küçüktür, ancak kaktüsün boyutuyla orantılıdır. 

Çiçekleri sadece geceleri olmak üzere keskin ve harika bir şekilde kokuludur. Kokunun tüm odayı kaplaması için yalnızca bir tane çiçek yeterlidir ve evin her yerinde çiçeklerin kokusunu alabilmeniz için sadece birkaç tane yeterlidir. Bakın kokuyu abartıyorum; bir şişeye koyabilirseniz, muhtemelen bir servet kazanırsınız! Elbette doğada bulunan bu parfüm insanları hoşnut etmek için değil, bitkinin ana tozlayıcıları olan böcekleri kendilerine çekmek için varlar.

Zikzak Meyveleri Yenilebilir

Çiçekleri kendim tozlaştırma ile hiç uğraşmadım. Mukadder olarak her çiçek açtıktan sonra birkaç meyve aldım. Meyvelerin olgunlaşmaları 6 ay veya daha fazla sürüyor. Yeşil, oval ve yaklaşık 3-4 cm kalınlıktadırlar. Ne zaman olgunlaştıklarını söylemek zor, ancak biraz sarardıklarında ve dokunuşta yumuşak olduklarında ve yeterince lezzetli olduğunu düşünerek onları hasat ediyorum. Meyvenin içindeki et, çok sayıda küçük siyah tohumla birlikte yarı saydam ve jöle kıvamındadır. Meyvenin tadı kesinlikle lezzetli! Lezzet olarak ejderha meyvesini anımsatıyor.

Evde Zikzak Kaktüs Bakımı

İç mekanlarda, yazın her gün birkaç saat doğrudan güneş ışığı ile orta derecede ışığı tercih eder. Örneğin doğu penceresinin önünde veya daha sıcak bir güneyden veya batı penceresinden biraz daha geride olması iyi olabilir. Ilıman iklimlerde sonbahar ve kışın tüm gün tam güneş almalıdır. 

Daha soğuk kış koşullarını tolere etmesine rağmen, çok kuru tutulduğu sürece 4ºC ‘ye kadar düşürecek normal iç mekan sıcaklıkları sağlamalısınız. Hem yüksek hem de düşük atmosferik neme toleranslıdır. Toprak kuruduğunda ihtiyaç duyulduğunda sulanmalıdır. Bitkiler nasıl sulanmalı konusunda yazıya göz atmanızı tavsiye ederim. 

Elinizdeki gübre ile ilkbahardan sonbahara kadar çok hafifçe gübreleyin. 

Zikzak kaktüs, vahşi doğada olduğu gibi tercihen bir ağaç dalından sarkan, dışarıda geçirilen bir yazdan daha iyi bir şey sevmez.

Yaz aylarında kısmi olarak gölgede kalması yararlıdır. Zikzak kaktüsün doğal ortamının hareketli havasını yeniden yaratmaya yardımcı olur. Bitkinizi önce birkaç gün tam gölgede, sonra biraz daha parlak bir gölgede ayarlayarak ortama alıştırın. Özellikle sarkan bir ağacın dalgalı gölgesini daha çok beğenecek.

Zikzak bir kaktüs, aynı saksı içinde yıllarca yaşayabilir, sadece ara sıra bir üst pansuman gerekir. Yani üstteki toprağı eşeleyerek ve eşelenen eski toprağı taze toprak ile değiştirerek besleyebilirsiniz. Küçük bir saksıda olmayı umursamıyor. Sonuçta, vahşi doğada kökleri ağacın kabuğundaki bir miktar yaprak çöpüyle sınırlı. Ama sonunda onu tutmak için daha ağır bir saksıya ihtiyacınız olabilir. Saksı değiştirdiğinizde, iyi drene olan herhangi bir toprak yeterli olacaktır. Toprak tercihini normal saksı toprağı, kaktüs karışımı, orkide karışımı vb. olarak kullanabilirsiniz. Ekstra drenaj için yaklaşık çeyrek oranda orkide karışımı veya perlit eklediğim normal saksı karışımını kullanıyorum.

Hasarlı ve eski gövdeleri budamaktan çekinmeyin. Bu kaktüs arsız bir bitkidir. kaktüsü neredeyse toprağa kadar kesseniz bile filizlenir ve yeniden büyür.

Zikzak Kaktüs Sorunları

Çürük bu kaktüsün en büyük düşmandır ve genellikle ıslak ve fazla sulanmış topraktan kaynaklanır, bu nedenle tekrar sulamadan önce toprağın kurumasına izin verdiğinizden emin olun. Böylece toprak sineklerini de uzak tutarsınız. 

Zikzak kaktüs bir çöl bitkisi değildir, ancak sonuçta kaktüs sınıfındadır ve haftalık sulamaya da ihtiyacı yoktur. Toprağa dokunun ve parmağınızın yargıç olmasına izin verin. Kuru ise su; değilse hiç bir şey! Toprağın çürüyen bir patates gibi kokarken bitkinin çökmeye başladığını görürseniz, hala sağlıklı bir veya iki kökten ayırarak yeni bir bitkiye başlayın.

Yazın kırmızımsı gövdeler sorun değildir: bir tür doğal güneş kremi gibidirler ve bitkinin aşırı ışığa tepkisidir. Doğal ortamında da kızarır. Biraz kızarıklık aslında iyidir diyebiliriz çünkü daha sonra fazla çiçek açmayı destekler.

Başlıca böcek sorunları etli böcekler ve pullu böceklerdir. Az sıklıkla yaprak biti görülebilir. Böcek öldürücü sabun, evdeki bitkiler için böcek ilacı veya yarım buçuk izopropil alkol ve su solüsyonu püskürtmeyi deneyebilirsiniz, ancak en iyi kontrol, kaktüsünüzü böcekler tarafından istila edilmiş bitkilerden uzak tutmaktır.

Bitki açık havada bir yere konursa sümüklü böcek veya salyangoz hasarı mümkündür. Suçluları elle seçin. Sonra bitkinizi bir ağacın yumuşakçaların ulaşamayacağı bir yerine asın.