Cennet ülke diyoruz ya? Gerçekten boşuna söylenmiyor. Karakaya bölgesinde avlandığım sırada oltama takılan bir balık türünün ismini araştırmayla başlayan serüvenim, her balık hakkında bilgi edinmem ile sonlandı. Tatlısu balıklarının isimleri; doğa bilimciler, yerel halk ve avcılar tarafından merak edilmektedir. Gelin hep beraber Türkiye’de hangi tatlı su balıkları bulunur sorusunu detaylarıyla inceleyelim.
Tatlısu balıkları av yasakları yazımda, hangi bölgede, hangi balığın, hangi tarihte avlanabileceğini yazmıştım. Şimdi ise balıklar hakkında çok daha detaylı bilgileri edineceğiz.
İçindekiler
Türkiye’deki tatlı su balıklarının detayları
“Bu hangi balık?” sorusunu soruyorsanız doğru yerdesiniz. Merak ettiğiniz balık türlerine ait tüm bilgileri sizin için toparladım. İşte tüm tatlı su balıkları;
Acı Balık (Rhodeus amarus)
En büyüğü 11 cm ve ömrü 5 yıl olan bu balık türü havuz, göl, bataklık, çamurlu sular ve nehirlerin körfezlerinde yaşar. Üreme dönemi ise, Nisan ve Haziran ayları arasındadır.
Dişli Sazancık (Afanyus)
Türkiye’den başka yerde bulunmayan bu endemik türün boyu en fazla 15 cm’ye ulaşmaktadır. Durgun göl suları, akarsularda bitkili alanları yaşaması için en ideal yerlerdir. Sularda ki kirlilik sebebiyle türü tehlike altındadır.
Ankara Çamur Balığı (Nemacheilus angorae)
Asıl yurdu Ankara olan bu tür; Suriye, Ürdün, Lübnan, İsrail gibi ülkelerde de yaşar. Türkiye’den diğer ülkelere götürülmüş ve oradaki göllere bırakılmıştır. Ankara ve İç Anadolu çevresindeki ufak göllerde ve akarsuların çamurlu, kumlu ve sazlık zeminlerinde yayılış gösterir.
Bıyıklı Balık (Barbus barbus)
En fazla 120 cm ve 12 kg ağırlığa ulaşan bu tür 15 yıla kadar yaşamaktadır. Hızlı akan ve çakıllı büyük nehirlerde bulunurlar ve gün batımında veya gün doğumunda dolaşırlar. Mayıs-Temmuz aylarında ürerler.
Bodur Yayın (Ictalurus melas)
Vücudu nemli tutulması koşulu ile suyun dışında tam 3 gün yaşayabilen bu tür en fazla 2 kg ağırlığa ulaşır. Yaşam süresi ise 10 yıla kadar uzayabilir. Avcı yapısıyla dikkat çeken bu tür hem ot, hem et ile beslenebilir.
Çapak (Abramis brama)
Acı sularda yaşayan bu tür en fazla 82 cm ve 6 kg ağırlığa ulaşır. Ülkemizde genellikle Karadeniz bölgesinde bulunmaktadır.
Kırmızı Benekli Alabalık (Salmo trutta macrostigma)
Dağ alası olarak bilinen bu tür akarsuların vazgeçilmezidir. Boyu 100 cm ve ağırlığı ise 14 kg’a kadar ulaşabilir. Soyu tükenme tehlikesiyle karşılaşılan bu balığın 25 cm’den küçük olanlarının avlanması kesinlikle yasaktır.
Dere Alabalığı (Gobio gobio)
Tabanı kumlu nehir ve göllerde, küçük derelerde, hızlı akan nehirlerde yaşayan bu tür en fazla 20 cm ve 2,2 kg ağırlığa ulaşmaktadır. Avcı yapısı sayesinde gün boyunca aktif bir balık türüdür.
Dikence (Gasterosteus aculeatus aculeatus)
Hem tatlı hem de tuzlu suda yaşayan bu tür, genellikle yüzeye 1 metre derinlikte yaşamaktadır. Genellikle çamur veya kum üzerinde sığ bitki örtüsüne sahip alanlarda sürüler oluşturur. Küçük balıklardan olan bu tür en fazla 11 cm’ye kadar uzamaktadır.
Eğrez (Vimba vimba)
En fazla 50 cm ve 1,4 kg ağırlığa ulaşan bu tür Mayıs-Temmuz döneminde yumurtlamak için sığ, hızlı akan dere ve nehirlerin çakıllı kesimlerine göç yapar.
Sivrisinek Balığı (Gambusia affinis)
Ekolojik dengeyi bozan, zararlı bir türdür. Kendi yavruları da dahil birçok canlı türü ile beslenmektedir. En fazla 11 cm olan bu balık 8 yıl boyunca hayatını sürdürebilir.
Gökkuşağı alabalığı (Salmo gairdneri)
Benim gözümde avlanması en zevkli, yemesi en lezzetli ve türü en güzel tatlısu balık türü gökkuşağı alabalığıdır. Saniyede 8 metreye ulaşan hızla yüzebilir, oksijeni bol sularda yaşar. Saldırgan yapısı sayesinde avcılığı en güzel türlerden biridir. 25 cm’den küçük olan bu türe ait balıklar kesinlikle avlanmamalıdır.
Göl Alabalığı (Salmo trutta lacustris)
Yine 25 cm boydan küçüğünün avlanması yasak olan bu türün en büyüğü 7 yıl yaşamış ve tam 50 kg’a kadar ulaşmıştır. Nehirlerde akıntıya karşı yüzen bu balıkta oldukça saldırgandır.
Gördek (Rutilus rubilio)
Birçok türden bağımsız olarak sıcak suları seven yapısıyla tanınır. Güneşli günlerde çakıl ve su bitki örtüsü açık sığ sularda yumurtlar. En fazla 45 cm ve 2,5 kg ağırlığa ulaşmıştır.
Gümüş (Atherina (hepsetia) boyeri)
En fazla 20 cm boya uzanan bu balık türü hem tatlı su hem de tuzlu suda yaşar. Genelde sürü halinde dolaşırlar. Farklı balık türlerini besleyiciliği ile bilinirler. Hatta bu türden balık unu yapılmaktadır.
Gümüş Sazan (Hypophtalmichthys molitrix)
Suyun üzerinde dans etmeleriyle meşhur olan bu balıklar en fazla 105 cm ve 50 kg ağırlığa ulaşırlar. Dünyada yılda 1 milyon tonu insan besini olarak kullanılır. Alg kirliliğini azaltması nedeniyle ekonomik ve ekolojik değeri olan türdür.
İsrail Sazanı (Hypophtalmichthys molitrix)
Ekolojik düzenin ve avcıların başının belası, istilacı balıklar! Yılın her mevsimi avlanması serbesttir. Diğer sazangillerden farkı bıyıklarının olmamasıdır. Zorlu yaşam koşullarına ayak uyduran İsrail Sazanı sularınızda görülüyorsa derhal il/ilçe tarım bakanlığına bilgi verilmelidir. İsrail sazanı insanlar tarafından yenebilir ve tüketilmesinde bir sakınca yoktur.
İnci Kefali (Alburnus alburnus)
İnci balığının pulları, yapay cam inci yapımında kullanılmaktadır. En fazla 25 cm boyuna ulaşırlar. Türkiye’de Beyşehir Gölü, Sapanca Gölü, Eber Gölü, Van Gölü ve İçanadolu sularında bulunur.
Kadife Balığı (Tinca tinca)
Halk arasında Yeşil Sazan olarak bilinen bu tür 26 cm’den küçükse avlanması yasaktır. En fazla 70 cm ve 7 kg ağırlığa ulaşmaktadır.
Karabalık (Clarias gariepinus)
Hayatımda ilk defa Hatay’da yediğim ve oldukça beğendiğim bir balık türüdür. En uzun 90 cm ve en fazla 60 kg’a ulaşmıştır. Hatay’da yavruları toplanarak yetiştiriciliği de yapılmaktadır. Karabalık Dünyada Afrika Kedi Balığı olarak tanınmaktadır ve ciddi bir ticaret potansiyeli vardır.
Karaburun (Chondrostoma nasus)
En fazla 59 cm boyuna ulaşan bu balık türü, Fransa’da ki ölçümlere göre en fazla 2,7 kg’a ulaşmıştır. En fazla 15 yıla kadar yaşayabilmektedir.
Kayabalığı (Proterorhinus marmoratus)
Ne avlanma amaçlı spor olarak ne de ticaret amaçlı ekonomik bir boyutu bulunmayan kayabalığı kendine has türüyle dikkat çekmektedir. Genelde akarsularda yaşarlar.
Levrek (Perca fluviatilis)
Atik yapısıyla bilinen levrekler en fazla 60 cm ve 5 kg ağırlığa ulaşırlar. Sportif balıkçılık açısından ve ticari bakımdan oldukça önemli bir türdür. 18 cm’den küçük ise avlanması yasak olan bir türdür.
Ot Sazanı (Ctenopharyngodon idella)
Gittiği sulara bir parazit türünü bulaştırdığı ve çeşitliliği olumsuz etkilediği bilinmekte olmasına rağmen avlanması yasaklanmıştır ve türü koruma altına alınmıştır.
Sazan (Cyprinus carpio)
Avcılığı en yaygın balık türlerinden biridir. Avlanmasında zamana ve sabra ihtiyaç duyacağınızı hatırlatmak isterim. 75 kg’a kadar ulaşan balıkların kayda geçtiği bilinir. 40 cm boyundan küçük balıkların avlanması kesinlikle yasaktır. Bu yasak aynalı sazan için de geçerlidir.
Sudak (Stizostedion lucioperca)
Yine en lezzetli etlerden birine sahip olan Sudak, hem avlanma aşamasında ki heyecanı hem de ekonomik değeriyle oldukça önem taşır. Küçük Çekmece, Sapanca, Ladik, Eğirdir, Marmara ve Seyhan baraj gölleriyle, Bafra, Terme, Samsun bölgelerinde yaygın olduğu bilinir. Sudaklarda 26 cm’den küçük olanların avlanması yasaktır.
Tatlısu Kefali (Squalius cephalus)
22 yıla kadar yaşadığı bilinen bu balıklar en fazla 60 cm ve 8 kg’a kadar ulaşabilirler. 20 cm’den küçük kefallerin avlanması yasaktır.
Turna (Esox lucius)
Avının heyecanlı geçtiği bir balık türüdür. 30 yıl ömrü olan bu balık türü 35 kg’a kadar büyüyebilir. Genellikle kayalık bölgelerde yaşamaktadır. Turna 40 cm’den küçükse avlanması yasaktır. Ayrıca bilinmesi gereken bir diğer önemli bilgi ise çok iyi pişirilmesi gerektiğidir. Üzerinde barındırdığı diğer canlılar sebebiyle tüketmeden önce her yerinin iyi piştiğine emin olun.
Yağlı Balık (Garra rufa)
Koruma altına alınmış bir balık türüdür. Kangal ilçesinde ki termallerde bulunur ve bazı deri hastalıklarını (Sedef ve bazı deri hastalıkları) tedavi etmektedir. Bu yüzden yurtdışında doktor balık olarak bilinir.
Yayın Balığı (Silurus glanis)
Henüz avlanmak nasip olmadı fakat babamın gençlik maceralarından hakim olduğum bir balık türüdür. Yayın balığı 90 cm’den küçükse avlanması yasaktır. Ulaştığı en fazla ağırlık ise dudak uçuklatan cinsten! Tam 306 kg’lık bir yayın balığı kayıt altına alınmıştır.
Harika bir rehber olmuş, bulundukları bölgeleri de ekleyebilirdiniz. Av videolarınıza bayılıyorum.