Geçen günlerde sosyal medyada karşılaştığım bir haber, hazır su tüketen biri olarak beni üzdü. Bir firma tam 12 yıl önce üretilen plastik damacanaya dolum yaparak satışa devam ediyormuş. “Pes, bu kadar olmaz, olmamalı!” dedirtti. Kendi sağlığım ve sorumlu olduklarımın sağlığı insanların aç gözlülüğü yüzünden etkilenmesin diye damacanaları kontrol etmek için mutfağa koştum. Fakat gördüm ki; damacananın üretim tarihini okumak çok kolay değil!
Damacanaların kullanım ömrü kaç yıldır? Kaç dolumda kullanım ömrü biter?
Damacanaların kullanım ömrü 2016 yılında Sağlık Bakanlığı tarafından alınan karar ile 5 yıl veya 75 dolum olarak belirlendi. (2016’dan önce, depozitolu plastik damacanaların kullanım ömrü 3 yıldı, bana soracak olursanız kullanım ömrü 2 yılı geçmemeli.) Yani 75 dolumdan fazla kullanılması plastik aşınmasından dolayı insan sağlığını olumsuz etkilemektedir. Dolayısıyla 75 kez doldurulmuş bir damacana, 5 seneyi doldurmamış dahi olsa, kullanım limitini doldurmuş oluyor. Fakat bir damacananın kaç defa doldurulduğunu göremiyoruz, yani damacana kullanım sayısı firmaların inisiyatifinde.
Damacanaların üretim tarihi nasıl okunur?
Yeni düzenleme ile damacanaların üzerine yerleştirilen kare kod sistemiyle damacana şişesinin üretim tarihi ve kullanılma oranlarıyla ilgili adetlere ulaşılabileceği söyleniyor fakat 2022 yılında üretilen şişelerde bile bunu göremedim. Bir firma kare kod yerleştirmiş fakat bu kare kodu okutunca su firmasının mobil uygulama indirme sayfasına yönleniyorsunuz. Bu yüzden damacana kullanım ömrünü belirlerken eski düzende olduğu gibi baskıları kontrol etmek faydalı olacaktır. Peki damacana üretim tarihi nerede yazıyor?
Damacana şişenizi ters çevirin ve orada daire şeklinde yapılan sıcak baskılara odaklanın. İki tane daire şeklinde sıcak baskı göreceksiniz. Ortasında 2 haneli rakam yazan ve ok bulunan baskı, damacananın üretim tarihini gösterecektir. Yukarıda ki örnekte ok bulunan kısımda 22 yazdığını göreceksiniz. Bu bilgi, damacananın üretim tarihinin 2022 olduğunu gösterir.
