Kampın ilk günü etraftan topladığım kuru odunları düzensizce bir kenara attım. Ertesi gün çıra, ara yakıcı, ana yanıcı olarak attığım odunları ayıracağım zaman bir gözü bana bir gözü arkaya bakan bir canlı gördüm. Biraz yaklaşınca gözleri, derisi, kuyruğu derken; bir bütün olarak görünce bukalemun olduğunu fark ettim. Akdeniz de yaşayanlar için garip bir durum değil tabi, fakat karasal iklimden gelen benim gibiler için odunluktan kertenkele, fare ya da yılan yerine bir bukalemun çıkması bir hayli şaşırtıcı.
Sopa yardımıyla olduğu yerden alıp, farklı yerlere bırakıp, renk değişimlerini gözlemledikten sonra, arkadaşımı kamptan ve insanlardan uzak bir yere götürerek ait olduğu yere bıraktım. Kısa bir süre geçirmiş olmamıza rağmen duygusal bağ kurdum.
Dünya üzerinde 160 farklı bukalemun türü olduğunu, Türkiye’de ise sadece bir bukalemun türü olduğunu biliyoruz. Bu arkadaş pullu sürüngenler takımından bir kertenkele türü olarak; Chamaeleo chamaeleon yani Türkçe mealiyle bayağı bukalemun olarak biliniyor. Halk dilinde ise Akdeniz Bukalemunu olarak anılıyor.
Akdeniz Bukalemunu Fiziksel Özellikleri
- Bukalemunun boyları 1,5 ve 68 santimetre arasında değişkenlik gösteriyor. İspanya’nın güneyinden, Türkiye’nin Akdeniz sahillerine kadar yaşayan bu türün boyu ise 30 santimetre civarında.
- Fiziksel olarak göze çarpan ilk şey bukalemunun yassı olması ve başının üzerinde bulunan miğfer şeklinde ki şapkası. Sırtı boyunca bu çıkıntı devam ediyor.
- Bir diğer dikkat çeken nokta ise yürümeden çok daldan dala geçerken sağlam bir şekilde tutunmak için işlem görmek üzere kurgulanmış ayakları. Ayakları iki dilime ayrılmış durumda. Bir dilimde iki parmak, diğer dilimde ise üç parmak var. Ve arka ayaklar ile ön ayakların dilim dağılımları da birbirinden farklı.
- Avlanmasına geçirdiğim kısa süre içerisinde sadece bir kere şahit oldum. Doğa da bukalemunlar sinek ve kurtçukları severler. Dili ile avını neredeyse göremeyeceğim bir hızda (öğrendiğim kadarıyla saniyenin onda biri kadar hızda) avladı. Dili ise 20 santimetre kadar uzağa gidebiliyor.
- Avını yakaladıktan sonra ağzını şaplatarak yemesini izlemek paha biçilmezdi.
Evde bukalemun beslemek için gerekenler
Öncelikle bu tarz doğaya adapte olan hayvanlar için; hasta olan bir hayvana bakım yapmak amaçlı değilde keyfi olarak doğadan kopararak evde kafeslere, fanuslara hapsetmek kesinlikle olmamalı. Petshop’lardan asla sürüngen alınmamalıdır! Fakat iyileştirmek amaçlı veterinerlere gösterildikten sonra kısa süreli bakım için alarak besleyecek olursanız; evde bakımı diğer hayvanlara göre bayağı zorlayıcıdır.
Bakımı bittikten sonra ise kendi doğası olan Antalya, Mersin, Adana gibi illere götürülerek doğaya bırakılmalıdır. Doğaya olan adaptasyonu çabuk gerçekleşecektir. Akdeniz bukalemunu evde bakmak için uygun olmayan bir türdür.
Teraryum seçimi doğru olmalıdır
Doğada daldan dala geçerek özgürce dolaşan sürüngenler için alınan veya yapılan teraryum en az bir metre yükseklikte olmalıdır.
Uygun sıcaklık ve ışık ortamı ayarlanmalı
Hastalığa yapısal olarak müsait olan sürüngenler için evde bakım süreci boyunca doğal ortama yakın koşullar sağlanmadığı taktirde mümkün olmayacaktır.
- Doğal ortam ısısını tutturmak için ise UV ampul almalısınız. Sürüngenler için uygun ortam sağlamaya yönelik kullanılan bu UV ampullerin fiyatı 150-600 TL arası değişmektedir. Bu ampul her altı ayda bir yenilenmelidir.
- Halojen içeren ekstra bir spot ampul eklenmesi de sürüngen dostumuzun ortamının yaşam koşullarına yakınlaşması için gereklidir.
Ortam nemi kontrol edilmeli
Suyu direk olarak birikinti veya kaptan içmeyen sürüngenlerin, yaprak ve dallardan su ihtiyacını giderdiğini düşünürsek, bunu doğal olmayan bir ortamda sağlayabilmek bir hayli zordur. Günde en az iki veya üç defa fısfıs spreyler kullanılarak bukalemun ıslatılmalı.
Kalsiyum tozu kullanılmalı
Kalsiyum tozu sadece bir ay dahi kullanılmadığı taktirde sürüngen dostlarımızın ölümüne sebep olacaktır.
- Doğal güneş ışığı alamayan ve UV ışınlara maruz kalan hayvan dostlarımız için D3 vitamini içeren takviye kalsiyum tozu alınmalıdır.
- Kalsiyum tozu sürüngenler için kemik gelişimi konusunda hayati önem taşımaktadır.
- Kalsiyum tozu sürüngenlerin daha canlı görünmesine ve sağlıklı gelişmesine katkı sağlar.
Beslenmeye dikkat edilmeli
Doğal ortamda beslenme için seçim yapabilen sürüngenler için evde bakım sürecinde ne verirseniz onu yemek zorunda kalacakları için beslenme büyük önem taşımaktadır. Arka bahçenizde bulunan böcekler sürüngen dostumuz için yararlı olmayacağı gibi, parazit ve böceklerden dolayı zararlı dahi olabilir. İlaca maruz kalan kara sineklerin verilmesi de zararlı olacaktır.
- Antalya çekirgesi veya Naturansa gibi yerlerden böcek temin etmelisiniz.
- Ekmek, pilav, kıyma gibi sizin tükettiğiniz besinleri vermemelisiniz.
- Meyve ve sebzeler sadece su ihtiyacını karşılamak için yeterli olacaktır. Ana besin olarak düşünülmemelidir.
